Wypracowanie na maturze może zaważyć o dobrym wyniku całego egzaminu. Nic dziwnego, bo maksymalnie z języka polskiego możesz uzyskać 60 punktów, z czego 35 to właśnie część pisemna. Warto więc dobrze się przygotować, aby zwiększyć swoje szanse na maturalny sukces.

Jedną z form pisemnych na maturze jest wypowiedź argumentacyjna/interpretacyjna nazywana często „rozprawką”. Jak sama nazwa wskazuje, jest to forma, w której musisz uargumentować swoją wypowiedź, a to narzuca pewien styl i format pracy.

W takim razie, jak napisać rozprawkę na maturze, aby zdobyć dużo punktów? Podpowiadamy niżej!

Czym jest rozprawka na maturze i jak ją rozpoznać?

Rozprawka maturalna to pisemna wypowiedź, która jest wysoko punktowana na egzaminie. Podczas pisania, musisz nie tylko przeanalizować określone zagadnienie, ale również przedstawić własne stanowisko, które popierasz argumentami.

Aby to lepiej zobrazować, można to porównać do debaty, która przyjmuje formę tekstu pisanego, a nie mówionego.

Na maturze z języka polskiego mogą pojawić się dwa rodzaje rozprawek:

  • rozprawka argumentacyjna, w której udowadniasz tezę,
  • rozprawka interpretacyjna, w której zajmujesz się analizą tekstu.

Bez względu na to, która z rozprawek pojawi się na maturze, musisz swoją pisemną wypowiedzią pokazać, że potrafić analizować teksty, wyciągać logiczne wnioski i argumentować swoje zdanie.

Aby zrobić to poprawie, trzeba zadbać o odpowiednią organizację wypowiedzi, w której płynnie przechodzisz ze wstępu, poprzez rozwinięcie, aż do zakończenia.

Jak to wygląda w praktyce?

Jak poprawnie napisać rozprawkę na maturze?

Każda wypowiedź maturalna ma pewną sztywno określoną strukturę i nie inaczej jest w przypadku rozprawki. Wyraźne zaznaczenie tych elementów nie tylko ułatwi Ci pisanie, ale również zapewni punkty.

Struktura rozprawki maturalnej:

  1. Wstęp
  2. Rozwinięcie
  3. Zakończenie

Wypowiedź pisemna musi wynosić przynajmniej 300 słów, z czego wstęp i zakończenie są krótsze od rozwinięcia.

Przyjrzymy się zatem każdemu z tych trzech elementów!

Wstęp do rozprawki maturalnej, czyli jak zacząć pisanie

Mówi się, że liczy się pierwsze wrażenie i to samo można odnieść do wstępu na rozprawce. W kilku zdaniach musisz zainteresować odbiorcę, którym jest Twój egzaminator. To w tym miejscu zarysowujesz temat i przedstawiasz problematykę, którą będziesz poruszać w rozwinięciu. 

Warto też dodać zdanie wprowadzające, które jasno pokazuje Twoje zdanie. W tym celu możesz posłużyć się pewnymi sformułowaniami, na przykład:

  • moim zdaniem,
  • temat można rozpatrywać na wiele sposobów, ale według mnie,
  • odpowiadając na pytanie zawarte w pytaniu, uważam, że.

Najważniejsze to sformułowanie tezy lub hipotezy, którą uargumentujesz w rozwinięciu.

Rozwinięcie rozprawki, czyli jak pisać argumenty?

W tej części przechodzisz do rozwinięcia tematu i bronienia swojej tezy, przytaczając różne argumenty i przykłady. Aby argumenty były mocne, muszą przedstawiać Twój punkt widzenia na dany temat, wyjaśniać, dlaczego tak uważasz i poprzeć całość przykładami – najlepiej z literatury.

Kiedy argumenty są solidnie podparte przykładami, znacznie wzrasta ich wiarygodność oraz efektywność w przekonywaniu czytelnika do Twojej tezy.

Przyjmuje się, że na rozprawce maturalnej powinny znaleźć się 2-3 argumenty, które odwołują się do lektur obowiązkowych i dzieł literackich. Zwróć jednak uwagę, na treść zadania, ponieważ może tam pojawić się polecenie o podaniu większej liczby argumentów.

Zakończenie, czyli jak prawidłowo zamknąć rozprawkę maturalną?

W zakończeniu powinieneś podsumować całość rozprawki i zamknąć ją w logiczny sposób. Najlepiej w tym celu powrócić do swojej tezy i pokazać jej słuszność dzięki przytoczonym wcześniej przykładom i argumentom.

W tym miejscu wypracowania pokazujesz, że na pewno wiesz, o czym pisałeś. Warto więc sięgnąć po pewne sformułowania, które pozwolą Ci uporządkować tekst.

  • Podsumowując, mogę stwierdzić, że…
  • Myślę, że udało mi się,
  • Na zakończenie chcę pokazać, że…

Rozprawka maturalna – jakich błędów unikać?

Wiesz już, jak wygląda rozprawka maturalna i jak ją prawidłowo napisać, ale warto również poznać najpowszechniejsze błędy, ponieważ dzięki temu znacznie łatwiej ich unikniesz.

Z doświadczenia wiemy, że błędy na rozprawce maturalnej można przyporządkować do jednej z czterech kategorii:

  1. Brak tezy.
  2. Słabe argumenty.
  3. Brak przykładów.
  4. Chaos w tekście.

Przyjrzyjmy się każdemu z nich, dzięki czemu zrozumiesz, czego się wystrzegać!

Brak tezy

Bez tezy lub hipotezy cała rozprawka traci sens. Wprowadzenie jasnej tezy na początku pracy pozwala czytelnikowi zrozumieć główny cel i kierunek rozważań, a także z góry narzuca Ci pewien schemat dalszego działania.

Słabe argumenty 

Twoje argumenty muszą być konkretne i logiczne, ponieważ tylko wtedy zwiększają wiarygodność tezy i pozwalają przekonać czytelnika do Twojego punktu widzenia.

Brak przykładów

Siłą dobrego argumentu jest odpowiedni przykład, który pozwala lepiej zobrazować zagadnienie i sprawia, że Twój wywód staje się bardziej przekonujący.

Chaos w tekście

Rozprawka maturalna ma jasną strukturę, której powinieneś się trzymać. Zorganizuj więc swój tekst, podziel go na akapity i zadbaj o wystarczającą ilość miejsca na wstęp, rozwinięcie i zakończenie. Wykorzystaj brudnopis do lepszego zorganizowania treści, co pozwoli Ci sprawniej napisać właściwą rozprawkę maturalną.

Podsumowanie – jak napisać rozprawkę na maturze?

Rozprawka na maturze to ważna część całego egzaminu, a znajomość jej schematu to już połowa sukcesu. 

Ważne jest, aby przed przystąpieniem do pisania poświęcić chwilę na zaplanowanie struktury i treści swojej wypowiedzi. Pamiętaj więc, aby zadbać o odpowiedni podział tekstu, przytoczyć 2-3 argumenty, podawać przykłady z lektur i osiągnąć wymaganą liczbę słów (250-300). 

Podejdź do tematu spokojnie i korzystaj z brudnopisu, aby uszeregować swoje pomysły na rozprawkę, a jej napisanie będzie znacznie łatwiejsze.

I tego Ci życzymy – powodzenia na maturze!